566

Απόδοση φόρου τιμής κι ευγνωμοσύνης στους ήρωες και τις ηρωίδες του 1821

Σύλλογος Γυναικών Γαλατά «ΑΡΜΟΝΙΑ»

566- IMG  - 0H 25η Μαρτίου θυμίζει τον μεγάλο ξεσηκωμό του Έθνους μας, τη δύναμη της ελληνικής ψυχής στη διάρκεια της πολύχρονης τυραννίας του Τούρκου δυνάστη.
Αναμφίβολα, στον αγώνα αυτόν τον πρωταγωνιστικό ρόλο είχαν οι άντρες. Προσωπικότητες, όπως ο Κολοκοτρώνης, ο Ανδρούτσος, ο Διάκος, ο Παπαφλέσσας, ο Καραϊσκάκης, ο Κανάρης και άλλοι, έγραψαν με τη δράση τους με χρυσά γράμματα τις σελίδες της εθνικής μας ιστορίας.
Ωστόσο, πολύ σημαντική ήταν και η συμβολή των γυναικών στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, παρά την επιφυλακτικότητα και την έλλειψη εμπιστοσύνης που έδειχναν οι άντρες στα πρόσωπά τους.
Τούτο καταδεικνύει και το γεγονός πως λίγες γυναίκες μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία κι αυτές μόνο στον κατώτερο βαθμό, όπως για παράδειγμα η Λασκαρίνα «Μπουμπουλίνα» Πινότση ή αξιοποιήθηκαν σε συγκεκριμένες αποστολές. Ανάμεσα σε αυτές ήταν η Μαριγώ Ζαφειροπούλου, που αξιοποιήθηκε για μεταφορά πολύτιμων εγγράφων, καθώς και η Φαναριώτισα Ευφροσύνη Νέγρη, που, όπως έγραψε η συγγραφέας Καλιρρόη Παρρέν, «ειργάσθη, προς διάδοσιν των κυοφορουμένων τότε φιλελευθέρων ιδεών» και το σπίτι της «απετέλει το κέντρον των μυστικών συναθροίσεων των μεμυημένων ομογενών».

Εκτός από την επιβλητική Λασκαρίνα Πινότση, γνωστή ως Μπουμπουλίνα από το όνομα του δεύτερου συζύγου της Δημητρίου Μπούμπουλη, ξεχωριστή αναφορά αξίζει και πρέπει να γίνει και στη γοητευτική, πολυτάλαντη, αγωνίστρια Μαντώ Μαυρογένους.
Εκτός από τις επώνυμες και άλλες, λιγότερο γνωστές, πήραν τα όπλα και στάθηκαν γενναία στο πλευρό των ανδρών, όπως η καπετάνισσα Κωνσταντίνα Ζαχαριά, η Σπαρτιάτισσα Σταυριάννα Σάββαινα και η Δόμνα Βισβίζη.
Ας μη διαφεύγει της προσοχής μας πως, όταν ξεκίνησε η Επανάσταση, οι γυναίκες βρέθηκαν στην «πρώτη γραμμή», είτε τροφοδοτώντας τα στρατόπεδα με τρόφιμα, που στερούνταν οι ίδιες, είτε διατηρώντας «ζωντανά» τα σπίτια τους, προστατεύοντας τα παιδιά τους στη διάρκεια της απουσίας των ανδρών τους.
Πώς μπορούμε να ξεχάσουμε την εθνική συνείδηση της γυναίκας που έγραψε με την αυτοθυσία της τις ωραιότερες σελίδες της Ιστορίας του Έθνους μας; Πώς μπορούμε να ξεχάσουμε τις Μανιάτισσες που με τα δρεπάνια απέκρουσαν τον εχθρό, αλλά και τις Χιώτισσες που υπέμειναν τα πάνδεινα μαρτύρια των Οθωμανών και πολλές προτίμησαν να πεθάνουν από πείνα, παρά να σκλαβωθούν; Πώς μπορούμε να ξεχάσουμε τις γυναίκες του Ζαλόγγου που προτίμησαν να χορέψουν τον χορό του θανάτου και να γίνουν συντρίμμια μαζί με τα παιδιά τους, παρά να πέσουν στα χέρια των Τούρκων; Προτίμησαν να αποχαιρετήσουν τη ζωή με θάρρος αφάνταστο, με ηρωισμό απαράμιλλο και με χαρούμενα τραγούδια, παρά να ζήσουν σκλάβες ταπεινές και ντροπιασμένες. Σφίγγοντας στην αγκαλιά τα παιδιά τους, όρμησαν στο κενό τραγουδώντας:

«Έχε γεια καημένε κόσμε
Έχε γεια γλυκεία ζωή
Και συ δύστυχη Πατρίδα
Έχε γεια παντοτινή».

Τιμή και δόξα αρμόζει και στις γυναίκες του Μεσολογγίου, που στάθηκαν στο πλάι των ελεύθερων πολιορκημένων πολεμιστών, καθ’ όλη τη διάρκεια του αγώνα και μαζί τους πορεύτηκαν στην Έξοδο, φορώντας αντρίκια ρούχα και κρατώντας στα χέρια τους τα παιδιά και τ’ άρματά τους.

«… Και βλέπω πέρα τα παιδιά και τες αντρογυναίκες
γύρου στη φλόγα π’ άναψαν, και θλιβερά τη θρέψαν
µ’ αγαπημένα πράματα και µε σεμνά κρεβάτια,
ακίνητες, αστέναχτες, δίχως να ρίξουν δάκρυ•
και’ γγιζ’ η σπίθα τα µαλλιά και τα λιωμένα ρούχα.
Γλήγορα, στάχτη, να φανείς, οι φούχτες να γιομίσουν.
Είν’ έτοιμα στην άσπονδη πληµµύρα των αρμάτων
δρόμο να σχίσουν τα σπαθιά, κι ελεύθεροι να μείνουν
εκείθε µε τους αδελφούς, εδώθε µε το Χάρο»,

γράφει ο εθνικός ποιητής στους «Ελεύθερους Πολιορκημένους» του.
Σύμφωνα µε τις περιγραφές, συμμετείχαν στην κατασκευή των οχυρωματικών έργων κι ακόμα, πήγαιναν πίσω από τις ντάπιες, μάζευαν τα βόλια του εχθρού και τα έδιναν στην επιτροπή να τα επεξεργαστεί για να μπορούν να τα ξαναχρησιμοποιήσουν.
Παρηγορούσαν τους λαβωμένους κι έκαναν ό,τι μπορούσαν για να περιθάλψουν τους αγωνιστές. Όλα αυτά μέχρι την ώρα της Εξόδου, οπότε και χωρίς καμία ταλάντευση στάθηκαν δίπλα στους άντρες της πόλης και αρματώθηκαν όπως οι άντρες πολεμιστές για να τους συνοδεύσουν σ΄ αυτή την τελευταία ηρωική πορεία προς το θάνατο.
Η Γυφτογιάνναινα ήταν από τις λίγες Μεσολογγίτισσες που σώθηκε κατά την Έξοδο. Έζησε πάνω από 90 χρόνια. Λίγο πριν πεθάνει, είπε στις γυναίκες που της κρατούσαν συντροφιά: «Μωρέ τσούπρες, εγώ πεθαίνω όπου να ‘ναι. Πάρτε αυτό το κλειδί της κασέλας μου. Εκεί θα βρείτε μια καλή μου φορεσιά. Με αυτή θέλω να με θάψετε και τότε θα έχετε την ευχή μου, με όλη μου την καρδιά». Όταν, λοιπόν, πέθανε, άνοιξαν την κασέλα και βρήκαν, από κάτω, όχι γυναικεία αλλά αντρικά ρούχα, εκείνα που φορούσε στην έξοδο, με το σελάχι και τα τσαρούχια. Έτσι η Γυφτογιάνναινα θάφτηκε με φορεσιά παλικαριού.
Ξεχωριστή αναφορά πρέπει να γίνει και στην Αλεφάντω, η οποία, αψηφώντας τους κινδύνους, τις κακουχίες και τις στερήσεις, εμψύχωνε τους άντρες στον αγώνα και θυσίασε τη ζωή της για την ελευθερία και την τιμή, καθώς και στην Μαλακασοπούλα Πανώρια και την ανήλικη κόρη της από τον Γαλατά, οι οποίες αιχμαλωτίστηκαν κατά την Έξοδο της Φρουράς και μεταφέρθηκαν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, απ’ όπου τον Ιούνιο του 1830 απελευθερώθηκαν κι επέστρεψαν στην πατρίδα.
Στις γνωστές κι άγνωστες γυναικείες μορφές της ελληνικής επανάστασης, που έδωσαν ακόμα και τη ζωή τους για τη λευτεριά της πατρίδας μας, την εθνική ανεξαρτησία, τη δικαιοσύνη και την κοινωνική προκοπή, στις Ελληνίδες, που αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για να μην πέσουν στα χέρια του εχθρού, αλλά και στις γυναίκες που διέθεσαν την περιουσία τους στον αγώνα και πέθαναν σε συνθήκες απόλυτης ένδειας, μόνο μια λέξη ταιριάζει: «ΑΘΑΝΑΤΕΣ».

Σήμερα όσο ποτέ άλλοτε είναι ανάγκη, με σεβασμό και αυτοκριτική διάθεση, να μελετήσουμε τις στάσεις ζωής και τις συμπεριφορές των προγόνων μας, αντλώντας δύναμη κι έμπνευση από τις πράξεις τους για το μέλλον το δικό μας, των παιδιών μας, του κόσμου ολόκληρου.
Αναρτήθηκε 23 Μαρτίου 2021, 21:05